Eğitimde İletişim Dili

Önsöz

Her konu özen ister ama eğitim “özen” ister, her insan itibar ister ama eğitimci “itibar” ister, her meslek kutsaldır ama eğitimcilik “kutsal”dır. Her insan konuşur ama eğitimci de “konuşur”, her insan çalışır ama eğitimci de “çalışır.” Her insan başkalarıyla iletişim kurar ama eğitimci de başkalarıyla “iletişim” kurar. Her insan bir hayatı yaşar ama eğitimci de “yaşar.” Her insan ölür ama eğitimci “ölmez.” Çünkü onun özeni, itibarı, kutsallığı, konuşması, çalışması, iletişimi, yaşaması bilgi ve hikmet içindir. Bilgi ve hikmet ise ölümsüzlüğün, ölümsüz olanın sıfatıdır.

Eğitim “bakmak, gözetmek, yetiştirmek, büyütmek” anlamlarını içerdiği için insanın doğal olanla iletişimi, onun eğitimli olmasıyla mümkündür. Eğitimin temel amacı insanın kendi kendisiyle iletişimidir. Bu bağlamda iletişim gerçekleşmezse “başkaları” ile doğal iletişimin kurulması mümkün olmaz. Çünkü iletişimde olması gereken, ya da eğitim amaçlı iletişimle verilmek istenen, yatay ve dikey bütün oluşumlardır.

Bu kitapta eğitimin temel kavram ve unsurları iletişim düşüncesi düzleminde irdelendi. Birinci bölüm, iletişim kavramının yanı sıra iletişim-insan ilişkisi doğrultusunda oluştu. İkinci bölümde eğitimin temel kavram ve sorunları iletişim düşüncesi çerçevesinde incelendi. Üçüncü bölümde ise eğitim, iletişim ve dil kavramlarının birbirleriyle olan ilişkileri kültürel bağlamda ele alındı.

Bu eserde eğitim ve iletişim konusunda düşünsel düzlemde bir tablo oluşturmaya çalıştım, düşünmenin eğitim ve iletişimdeki önemini hem anlatmak hem de göstermek istedim. Çünkü bir tablonun görünmeyeni görünebilir kılması gerekir.

İnsanlar, günlük yaşantılarında karşılaştıkları problemleri hemen çözmek yerine “Başka bir zaman diliminde hallederim” diyerek dondurmayı (moratorium) yeğliyorlar. Bu tutumun yanlış olduğunu belirtirken sözü öncelikle kendime söyledim. Çünkü “başkaları”na ulaşmanın yolu, insanın kendi kendisiyle iletişim kurmasından geçmektedir. Kendime saygı duydum başkalarına saygı duymak için. Dolayısıyla kitapta anlatılanların muhatabı benim, yani bütün söylediklerimi kendime söyledim, “ağyar”a değil. Amacım “benler”le iletişim kurmaktır.

Kitabın ilk baskısını dikkatli bir şekilde okuyup yazım yanlışlarının tespiti ve bazı düşüncelerin daha anlaşılır hale getirilmesi konusundaki katkılarından dolayı eşime; ayrıca ikinci baskısı için kitabı okuyup uyarılarda bulunan Abdülkadir Şenel ve Abdullah Albayrak dostlarıma teşekkür ederim.

İçindekiler

Önsöz

Birinci Bölüm

İLETİŞİM KAVRAMI ve İLETİŞİM-İNSAN İLİŞKİSİ

A) İletişim Kavramı ve Sorunları

1. İletişim Kavramı

2. İletişim Sorunları

B) İletişim-İnsan İlişkisi

1. İletişim ve İnsan

2. İletişimde İnsan Kaynakları

3. İletişimde İç Faktörler

a) Ahlâk Faktörü

b) Görgü Faktörü

c) Aile Faktörü

İkinci Bölüm

EĞİTİMDE İLETİŞİM DİLİ

A) Eğitim Amaçlı İletişim

1. Eğitim-Öğretim İlişkisi

2. Eğitim-İletişim İlişkisi

3. Çağdaş Eğitimin Dili: Yenileşme

a) Yenileşme Engelleri

b) Yenileşmede Kültürel Boyut

B) Eğitimde Temel İlkeler

1. Eğitimde Bilgi ve Ruh

2. Meslek Etiği

3. Eğitimde Örnek Faktörü

4. Eğitimde Bireyleşme ve Bireysel Özgürlükler

5. Eğitimde Felsefe ya da Eğitim Felsefesi

C) Eğitimde Planlama

1. Planlamanın Amacı

2. Planlamanın Alanı

3. Planlamada İletişim Biçimleri

4. Planlamada Eğitimci ve Yönetici

D) Eğitim ve Toplum

1. Eğitimin Sivilleşmesi

a) Eğitim ve Aile

b) Eğitim, Siyaset ve Sivilleşme

            c) Değerlendirme

2. Bilgi Toplumu

a) Eğitimin Bilgi Boyutu

b) Bilginin Kurumsallaşması

c) Bilgi Çağı-Bilgi Toplumu

d) Bilgi Toplumunun Belirgin Özelliği: Paylaşım

e) Bilgiye Yatırım

E) Okulun Dili

1. Okul Düşüncesi ve Eylemi

a) Okulun amacı

b) Okulun Politika ve Stratejisi

c) Okulda İnsan Unsuru

d) Okulun Ekolleşmesi

e) Okul-Toplum İlişkisi

2. Okul Liderinin Vizyonu ve İletişim

a) Lider ve Liderlik Kavramları

b) Lider ve Yönetici Arasındaki Farklar

c) Liderin Kişisel Özellikleri

d) Liderlik ve İşlevselliği

e) Liderlik ve Verimlilik

3. Öğretmenlik Vizyonu ve İletişim

a) Öğretmenliğin Sosyal Statüsü

b) Pedagojik Formasyon

c) Geçmiş ve Gelecek Arasında: Öğretmen

d) Bilgi Çağının Tanığı: Öğretmen

4. Eğitimde Çok Seslilik: Öğrenciler

a) Öğrenme-Öğretme (Başarı, başarının mayasıdır)

b) Öğrenmeyi Öğrenme

c) Öğrencilerin Dilinden Eğitim Öğretim ve Öğretmenler

1. Öğrencilerin Öğretmenler Hakkındaki Görüşleri

2. Öğrencilerin Öğretmen-Ders İlişkisi Hakkındaki Görüşleri

3. Öğrencilerin Öğretmen-Öğrenci İlişkileri Hakkındaki Görüşleri

4. Öğrencilerin Dersler Hakkındaki Görüşleri

5. Öğrencilerin Eğitim Sistemi Hakkındaki Görüşleri

6. Öğrencilerin Öğrenciler Hakkındaki Görüşleri

7. Bir Öğrencinin Sitemi ve Düşündürdükleri

d) Toplam Kalite Yönetimi Bağlamında Öğrencinin “Müşteri”leştirilmesi

Üçüncü Bölüm

EĞİTİM-İLETİŞİM İLİŞKİSİ ve DİL

1. Eğitim Dili

a) Eğitimde İletişim Kültürü

b) Çok Seslilikte Kimlik Arayışı

2. İnsan Dili

a) Dilde Anlaşılırlık

b) İnsanı Tanımada Dilin İşlevi

c) Tanıtımın İşlevsellik Kazanması

d) Sanat-Dil İlişkisi

e) İnsan İlişkilerinde Hitap Şekilleri

1. Görgü Kurallarında Dilin Kullanımı

2. Duruma Uygun Dil Kullanımı

Bibliyografya

Dizin