İletişim ve Dil ÖNSÖZ Hayatın her safhasında insan ilişkileri söz konusudur. Dolayısıyla bu kadar geniş ve etkin bir alanı kontrol edebilmek, ancak onun kadar etkili bir araç olan dil ile mümkündür. Yaşadığımız çağın ayırıcı özelliği hizmet sektörünü vitrine çıkartmasıdır. Böyle bir özellik ise halkla iyi ilişkiler kurulmasının vurgulanmasından başka bir şey değildir. Başarılı bir meslek hayatı için özel bilgilerin yanı sıra genel, sosyal ve insanî bilgilerin de bilinmesi gerekir. Daha analaşılır bir ifade ile söylemek gerekirse, insanlar birbirlerini mutlu ederek mutlu olmaya alışmak durumundadırlar. İnsan ilişkilerinin temeli "dil"e dayanır. Amaç, içinde bulunulan şartların durumuna uygun olarak dili en iyi şekilde kullanmaktır. Dolayısıyla bireyler arası ilişkilerden toplumsal ilişkilere kadar içtenliği yansıtacak biçimde dile hakimiyet, herkesin farkına vardığı ve varmak durumunda olduğu bir gerçektir. Bu ilişkilerin sistemli ve kurallı bir şekilde ortaya çıkması "ortak dil"i oluşturmaktadır. Bireyin kendini başkalarına aktarabilmesinin, insanlarla sağlıklı ilişkiler kurabilmesinin temel şartı, ortak dilin iyi bilinmesiyle mümkündür. Doğrudan doğruya dil dediğimiz zaman alanın çok geniş olduğu bir gerçektir. Hatta dil deyince insan hayatının tamamını, disiplinli-disiplinsiz bütün oluşumlarını içerdiğini de gözden uzak tutmuyorum. Bu eserde dili bir iletişim (=bildirişim) aracı olarak öne çıkartmaya çalıştım. Dille ilgili işaretlerin, üzerinde birleşilmiş sosyal bir sistem olarak anlaşılması gerektiği düşüncesini çalışmama esas aldım. Elbette dil sadece bir iletişim aracı değildir, toplumsal etkinliklerin çok yönlü bir vasıtasıdır. İletişimi, düşüncelerin ve ilişkilerde her şeyin alışverişi olarak anlamak gerekir. Hayatı ve hayatı oluşturan kesitleri ele aldığımızda bunları yansıtan şeyin dil olduğunu görüyoruz. Bu sebeple dil insan ilişkilerinin temel taşıdır. Çalıştığımız alanda başarılı olmak istiyorsak, herkesin anlayabileceği etkili bir dil kullanımının yanı sıra, temelini iyi niyetin oluşturduğu insan ilişkilerine ihtiyaç vardır. Bu eser giriş ve sonuçla birlikte beş bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde halkla ilişkilerle dil arasındaki ilişkiyi genel bir çerçevede ortaya koymaya çalıştım. Birinci bölümde halkla ilişkilerin ne olduğunu, ne zaman ortaya çıktığını, nasıl bir disiplin muamelesi gördüğünü, önemini ve nasıl anlaşılması gerektiğini; ikinci bölümde dil bilimi açısından dili irdeledim. Üçüncü bölümde ise halkla ilişkilerde dilin işlevini açıklamaya çalıştım. Burada "ortak dil"i ve ortak dil olma özelliği açısından Türkçe'yi öne çıkartıp, insan ilişkileri açısından Türkçe'nin işlevini çeşitli yönlerden etüt ettim. Sonuç bölümünde de konunun fikrî temellerini netleştirmeye çalıştım. Halkın dili deyince halk unsurlarının, yani çeşitli halk tabakalarının (esnaf, tüccar vb.) konuşmalarındaki söyleyiş farklılıklarını anlamıyoruz. Çünkü her kesimin kendine özgü birtakım söyleyiş biçim ve terimleri vardır. Bunlar ayrı bir inceleme konusu olabilir. Burada vermek ve varmak istediğimiz sonuç, halkın günlük dilde kullandığı ortak dilin işlevi, sorunları, gelişimi, aşamaları, içinde bulunduğu durum ve bundan sonra ona ne yönde, nasıl ve ne gibi katkıların yapılabileceğidir. Bu eserin hazırlanması sırasında yardımlarını esirgemeyen Prof.Dr. Durali Yılmaz ve Prof.Dr. Mustafa Özkan'a; dil titizliği ve dikkati konusunda kendisine çok şey borçlu olduğum Prof.Dr. Ahmet Topaloğlu'na ayrı ayrı teşekkür ederim. İÇİNDEKİLER Önsöz 6 Kısaltmalar 8 GİRİŞ Giriş 10 Birinci Bölüm HALKLA İLİŞKİLER 1. HALKLA İLİŞKİLER NEDİR? 1.1. Tanımı 16 1.2. Önemi 18 1.3. Geçmişi 20 1.4. İçeriği 22 1.4.1. Bir Disiplin Olarak Halkla İlişkiler 22 1.4.2. Halkla İlişkilerin Unsurları 25 2. HALKLA İLİŞKİLERDE YÖNTEM 2.1. Halkla İlişkilerde Yöntem Sorunu 27 2.2. İkna Yöntemi 28 2.3. Halkın Beklentileri 30 İkinci Bölüm DİL 39 2. Dilin Tanımı ve Önemi 42 2. 1. Kaynağı 45 2. 2. Yapısı ve Sorunları 49 2.3. Dilin Yapısı 49 2.3.1. Kelimelerin Gücü 50 2.3.1.2. Kavramlar 52 2.3.1.3. Dilde Yöntem 53 2.3.2. Dilin Sorunları 54 Üçüncü Bölüm HALKLA İLİŞKİLERDE DİLİN İŞLEVİ 1. HALKLA İLİŞKİLER ve DİL 1.1. Halkla İlişkilerde İletişimi Sağlayan Unsur: Dil 60 1.2. Halkla İlişkiler ve İletişim 64 1.3. İletişim ve Dil 67 1.3.1. İletişimin Taşıyıcısı: Dil 67 1.3.2. İletişimde Beden Dili 71 1.3.3. İletişim Araçlarında Dilin Kullanılması 72 1.4. Dil ve İnsan 74 1.4.1. İnsan Dili 74 1.4.2. Dil-İnsan İlişkisi 75 1.4.3. Dilin Eğitimi 78 2. ORTAK DİL 2.1. Tanımı 79 2.2. Dil ve Toplum İlişkisi 81 2.3. Ortak Dilin Unsurları 84 2.3.1.Ana dili 84 2.3.2.Göstergeler 87 2.3.3. Dil ve Düşünce 89 2.3.4. Söz ve Yazı 91 2.3.5. Dil ve Kültür 95 2.3.6. Dil ve Edebiyat 98 2.3.6.1. Edebiyat ve Uygarlık 98 2.3.6.2. Edebî Üslûp 99 2.3.6.3. Şiir Dili 102 2.3.7. Dil ve Din 104 3. HALKLA İLİŞKİLERDE TÜRKÇE'NİN İŞLEVİ 3.1. Türkçe'nin Serüveni 109 3.1.1. Osmanlıca 115 3.1.2. Türkçe'nin Başına Gelenler 116 3.2. Türkçe'nin Özellikleri 119 3.3. Türkçe'nin Zenginliği 124 3.3.1. İstanbul Türkçesi 126 3.3.1. Konuşma ve Yazı Dili 127 3.4. Türkçe'deki Yabancı Unsurlar 129 3.5. Halk Dili Türkçe 132 3.5.1. Türkçe'de Hitap Şekilleri ve Nezaket İfadeleri 135 3.5.2. Deyimler ve Atasözleri 137 3.5.2.1. Deyimler 138 3.5.2.2. Atasözleri 140 3.5.2.3. Deyimler ve Atasözlerinin Karşılaştırılması 142 SONUÇ Sonuç 145 BİBLİYOGRAFYA 252 |
Kitapları >